نان
مقایسه سرانه مصرف نان
نان برای قرن‌ها بخشی از تاریخ بشر بوده است. کارشناسان فرهنگی و تاریخی حتی می‌گویند که نان نقش مهمی در شکل‌گیری تمدن بشری و بقای انسان دارد. درواقع به‌نوعی نان ساختار جامعه امروزی را ایجاد کرده و به شیوه زندگی ما نظم بخشیده است. برای همین هم نان نه فقط یک ماده غذایی، بلکه نمادی از فرهنگ، تاریخ، گرسنگی، ثروت، جنگ و صلح شناخته می‌شود.
ایران یک ملت بسیار قدیمی است. بنابراین، عجیب نیست که نان‌پزی از دیرباز در کشور ما مرسوم بوده است. به‌طور کلی نان همواره جزء جدایی‌ناپذیر زندگی و فرهنگ ایرانی بوده و نان یکی از مواد غذایی همیشگی در کنار انواع غذاهای ایرانی بوده است. تنوع نان‌های ایرانی مثل سنگگ، بربری، تافتون، شیرمال و … همه نشان‌دهنده نان‌دوستی ایرانی‌ها دارد. اساسا در فرهنگ ایرانی، نان به‌معنی فراوان و موهبتی الهی شناخته می‌شود و جایگاه ویژه‌ای برای مردم دارد
امروزه نان همچنان یک ماده غذایی بسیار پرطرفدار است و غذای اصلی میلیاردها خانوار در سراسر جهان محسوب می‌شود. حتی در جایی که برنج و سایر غلات فراوان وجود دارد، هنوز هم نان یکی از گزینه‌های ضروری سفره هاست. آمار مصرف جهانی نان نشان می‌دهد که تقریبا همه کشورها در دنیا نان مصرف می‌کند اما به میزان مختلف. اگر می‌خواهید بدانید که کدام کشورها مطلقاً دیوانه نان هستند، این گزارش درباره سرانه مصرف نان در ایران و جهان است.
طبق گزارش اول فودکس به نام «بشقاب من»، ما ایرانیان هر سال حدود ۵۴ کیلوگرم نان مصرف می‌کنیم. این میزان در جهان معادل ۲۳ کیلوگرم است و نشان از مصرف تا دو برابر بیشتر نان توسط ایرانیان نسبت به مردم جهان دارد.
در گزارش دوم فودکس به نام «ایده سلامت غذایی در ذهن ایرانیان»، پاسخ مشارکت‌‌کنندگان به سوال آیا میزان درست و استاندارد مصرف انواع گروه‌های مواد غذایی از نان و غلات گرفته تا گوشت و مرغ یا لبنیات و سبزیجات را می‌دانند یا خیر؟ نشان می‌دهد که تقریبا بیشتر پاسخ‌دهندگان از میزان نیاز روزانه به فرآورده‌های غلات و نان و برنج بیش‌برآورد دارند. یعنی در حالی‌که متخصصان تغذیه مصارف زیر ۵۰ گرم را برای محصولاتی مانند نان و برنج و غلات توصیه می‌کنند، تنها ٪ ۱۱ از مشارکت کنندگان این میزان را به درستی می‌دانستند و در حدود یک پنجم مخاطبان هیچ اطلاعی در این باره نداشتند.
یکی از موضوعاتی که همیشه باید در کنار صحبت از سرانه مصرف نان در ایران، به آن توجه کنیم، میزان مصرف نان در بین اقشار مختلف جامعه است. درواقع برای اقشار کم درآمد جامعه به ویژه دهک‌های اول تا سوم اقتصادی، نان بخش قابل توجهی از رژیم غذایی روزانه را شامل می‌شود. آمارهای اخیر مرکز آمار ایران هم نشان می‌دهد که نان سهم ۲۹ درصدی در سبد غذای مصرفی سه دهک پایین کشور دارد و دیگر اقلام خوراکی مثل گوشت تنها سهم ۱۶ درصد در رژیم غذایی این گروه دارند.
د ﺑﻮدن ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﻬﻢ دﻫک اول ﺗـﺎ ﺳـﻮم در مصرف نان میﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺗﻮزﯾﻊ ﻧﺎﻋﺎدﻻﻧﻪ کالا ﺑﯿﻦ گروه‌های مصرف‌کننده هم باشد. هرچند نباید از افزایش قابل توجه قیمت نان هم غافل شویم. براساس گزارش‌های مرکز آمار ایران، متوسط هزینه سالانه نان برای خانواده‌ها از ۵۰۰۰۰۰ تومان در سال ۲۰۱۵ به ۲.۲ میلیون تومان در سال ۲۰۲۲ رسیده و امروز حتی بیشتر هم شده است.
مقایسه سرانه مصرف نان در ایران و جهان
مقایسه سرانه مصرف نان در ایران و جهان نشان می‌دهد که ایرانی‌ها با مصرف سالانه ۱۶۰ کیلوگرم نان برای هر نفر بعد از مصرف‌کنندگان ترک (با ۱۹۹.۶ کیلوگرم برای هر نفر) دومین مصرف‌کننده نان در جهان هستند
همان‌طور که دیدیم میانگین مصرف روزانه نان در ایران حدود ۳۲۰ گرم است که به ۱۱۷ کیلوگرم سرانه سالانه می‌رسد. عددی که تقریباً دو برابر کشورهای اروپایی و ۶ برابر بیشتر از میانگین جهانی است
نان یک غذای اصلی برای بسیاری از مردم در نقاط مختلف جهان است. انواع نان در اشکال، طعم‌ها و بافت‌های مختلف تنها در سال گذشته در سبد غذایی بیش از ۸۰ درصد از جمعیت جهان بوده است. الگوهای مصرف نان در کشورهای مختلف از آسیا و آفریقا تا آفریقا و اروپا گرفته متفاوت است. اما اکثر کشورها به‌طور متوسط ۵۰ کیلوگرم نان برای هر نفر در سال مصرف می‌کنند
در ایران هم ۶۳ درصد از جیره غذایی روزانه هر خانواده ایرانی از مصرف نان تامین می شود. آمارها می‌گوید که میانگین مصرف نان در ایران ۲ تا ۳ برابر مصرف متوسط جهانی است. البته احتمالا بخشی از این تفاوت سرانه مصرف جدا از عادات و فرهنگ غذایی یا موضوعات اقتصادی که در متن به آن‌ها اشاره شد، به‌دلیل کیفیت نامطلوب برخی نان‌ها و رقم بالای دورریز نان در کشور است. همچنین متاسفانه مصرف‌کنندگان با اصول صحیح خنک‌سازی و نگهداری نان پس از پخت آشنا نیستند و نمی‌دانند چگونه باید نان را تازه و قابل مصرف نگه دارند. بنابراین برای مدیریت سرانه مصرف نان کشور باید همزمان روی اجرای برنامه‌های آموزشی برای بالا بردن کیفیت نان‌ها و ارتقای آگاهی عمومی از اصول صحیح نگهداری نان و کاهش ضایعات آن، کار کرد
